Podróże: Najpiękniejsze kalwarie w Polce. Jak je znaleźć?

Źródło: pixabay

Gdy w XVII w. trudno było udać się z pielgrzymką do Ziemi Świętej, m.in. w Polsce zaczęły powstawać sanktuaria przypominające Jerozolimę. Kalwarie zakładane były zazwyczaj na wzgórzach, miały przypominać Jerozolimę. Kalwaria ma symbolizować stacje drogi krzyżowej, w czasie której wspomina się Mękę Pańską. Dziś w Polsce jest ich kilkanaście. Poznajcie te najsłynniejsze i najpiękniejsze.

Kalwaria Zebrzydowska

Kalwaria Zebrzydowska to najstarsza polska kalwaria. Powstała ona już w 1602 roku, w majątku Mikołaja Zebrzydowskiego, który był zafascynowany opisem Ziemi Świętej czasów Chrystusa. Pobożny magnat stworzył więc kopię miejsc, gdzie żył i umarł Jezus, nadając okolicznym pagórkom nazwy Góra Oliwna czy Golgota, a przepływający tamtędy strumyk stał się Cedronem. Pielgrzymi udający się do Kalwarii Zebrzydowskiej mogą pójść tzw. Dróżkami Jezusa Chrystusa i Maryi, gdzie napotkają kapliczki nawiązujące do wydarzeń z ich życia oraz stacje Drogi Krzyżowej. W latach 1604-1609 u stóp wzgórza stanęła barokowa bazylika i klasztor bernardynów. Budynki te zaprojektował Jan Maria Bernardoni, we współpracy z flamandzkim złotnikiem Pawłem Baudarthem. Zebrzydowski postarał się o sprowadzenie do swojej kalwarii obrazu Matki Boskiej z Dzieciątkiem, który jest uważany za cudowny. Na terenie kalwarii znajdują się 42 kaplice i kościoły. Dróżki kalwaryjskie mają 5 kilometrów długości. W 1999 roku Kalwaria Zebrzydowska została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO.

Kalwaria Pacławska

Drugim najsłynniejszym ośrodkiem kultu Męki Pańskiej i Matki Bożej jest Kalwaria Pacławska założona w 1665 roku. Powstała ona z inicjatywy Andrzeja Maksymiliana Fredry. Znajduje się 24 kilometry od Przemyśla. Najpierw powstał kościół i klasztor, do którego Fredro sprowadził franciszkanów. W kolejnych latach na okolicznych wzgórzach wybudowano ponad 40 kaplic. Droga Krzyżowa ma ponad 1,5 kilometra. W Kalwarii Pacławskiej znajduje się 28 stacji. Są to dróżki Drogi Krzyżowej i Dróżki Matki Bożej, a także Dróżki Pogrzebu i Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Ukształtowanie terenu wokół wsi pozwoliło na stworzenie wrażenia szczególnie, że poszczególne kapliczki leżą w tych samych miejscach, co w Jerozolimie.

Kalwaria w Wambierzycach

Niezwykle ciekawa kalwaria znajduje się też w Wambierzycach, zwanych Śląskim Jeruzalem. Jest to jedna z największych kalwarii w Europie. Została założona przez Daniela Paschazjusza von Osterberga w drugiej połowie XVII wieku. Do Wambierzyc pielgrzymowano już w XIII wieku z powodu znajdującej się tam figury Matki Boskiej wykonanej w podzięce za przywrócenie wzroku jednego z mieszkańców. Wzgórza w Wambierzycach nazwano Tabor i Syjon, powstała także Dolina Jozefata, a płynący nieopodal potok nazwano Cedronem. Kaplice w wambierzyckiej kalwarii wybudowano początkowo z drewna – niestety nie zachowały się, natomiast współcześnie możemy oglądać budynki powstałe pod koniec XVIII i w XIX wieku. Na terenie kalwarii znajdują się dwie pustelnie – niegdyś naprawdę mieszkali w nich pustelnicy.

W Wielki Piątek – tak jak w każdej kalwarii – uroczyście odtwarzana jest cała Droga Krzyżowa. W kaplicach sceny z Ewangelii przedstawiane są przez figury niemal naturalnej wielkości.

Ciekawostką jest, że do kościoła w Wambierzycach prowadzi 57 schodów, co jest sumą liczby 33 (wieku, w którym był Chrystus, gdy Go ukrzyżowano), 15 (tyle lat miała Maryja w chwili poczęcia Jezusa) i 9 (liczba chórów anielskich).

Kalwaria Pakoska

Kalwaria ta została ufundowana w roku 1628 przez Michała Działyńskiego, który był właścicielem Pakości. Ród Działyńskich ofiarował ziemię, na której wyznaczono drogi i stacje. Podczas ich wytyczania wzorowano się na topografii Jerozolimy. Pomysłodawcą Kalwarii był miejscowy proboszcz Albert Kęsicki, którego zainspirowała Kalwaria Zebrzydowska. Dróżki kalwaryjskie mają tutaj 4 kilometry długości. W 1631 roku do Pakości przybyli franciszkanie, którzy wokół wybudowanego klasztoru rozwijali także kalwarię i stali się ich opiekunami. W 1671 roku do Pakości sprowadzono relikwie Krzyża Świętego, co również przyczyniło się do rozwoju kultu w tym miejscu. Kaplice kalwaryjskie zostały wybudowane w drugiej połowie XVII wieku. Dziś Kalwaria składa się z 24 kaplic oraz kościoła Ukrzyżowania. Nazywana jest Kujawską Jerozolimą.

Kalwaria Wejherowska

Kalwaria Wejherowska to obok Kalwarii Zebrzydowskiej i Pacławskiej najstarsza kalwaria w Polsce. Znajduje się na Kaszubach. Wspaniale odnowiona w ostatnich latach dzięki środkom europejskim stała się „perłą architektury sakralnej północnej Polski”. Odwiedzają ją co roku tłumy wiernych uczestniczących w Nabożeństwach Drogi Krzyżowej i odpustach, a na co dzień doceniają ją spacerujące wśród kapliczek rodziny z dziećmi oraz wspinający się po okolicznych wzgórzach amatorzy Nordic Walking i rowerzyści. ”. Od 2002 roku w Kalwarii Wejherowskiej wystawiane jest Misterium Męki Pańskiej.

Kalwara została wybudowana w latach 1649-1655 z inicjatywy Jakuba Wejhera, wojewody malborskiego na wzgórzach w pobliżu miasta. Kaplice wybudowane zostały głównie w stylu barkowym, choć nie brakuje także wpływów innych stylów architektonicznych. Kalwaria Wejherowska nazywana jest „duchową stolicą Kaszub”.

Kalwaria Panewicka

Kalwaria Panewicka znajduje się na peryferiach miasta w Katowicach-Panewnikach. Choć zlokalizowana jest w mieście, jest otoczona zielenią. Kalwaria znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie bazyliki franciszkańskiej, wśród licznych starych drzew na obszarze 8 hektarów. Na niej można zauważyć kaplice i kapliczki Drogi Krzyżowej i różańcowe.

Kalwaria znajduje się pod opieką franciszkanów. Jej budowę zaczęto w roku 1909, lecz ostatecznie dopiero w 1936 roku przystąpiono do poważnych prac. Kaplice Kalwarii Panewickiej wybudowane zostały w stylu neoromańskim i modernistycznym. Na terenie Kalwarii znajdują się stacje Drogi Krzyżowej, kaplice różańcowe oraz najstarsze miejsce kultu na terenie sanktuarium − kopia Groty z Lourdes z 1905 roku. Nieprzypadkowo spacerując po Kalwarii Panewnickiej odnajdziemy podobieństwa do innych tego typu miejsc jak Kalwaria Zebrzydowska, Kalwaria Pacławska i inne. W sumie na Drogę Krzyżową składa się 12 kaplic (stacje XI, XII i XIII są w jednym miejscu). Przez Kalwarię przepływa rzeka Kłodnica. Kilka małych mostów ponad nią dodaje uroku. Dlatego jest to dobre miejsce do modlitwy, zadumy ale też do spaceru. Piękne o każdej porze roku.

Pierwsza kalwaria została wybudowana w XV wieku w Hiszpanii. W całej Europie można znaleźć ich około 1800. W Polce mamy wiele Kalwarii znanych na całym świecie, które szczególnie w okresie Świąt Wielkanocnych przyciągają tłumy. W Wielkim Tygodniu odbywają się bowiem widowiska pasyjne upamiętniające ostatnie dni życia Chrystusa od momentu wjazdu do Jerozolimy przez Ostatnią Wieczerzę, sąd u Piłata do męki i śmierci na krzyżu. Dajcie znać, czy lubicie takie widowiska i czy odwiedziliście którąś ze wspomnianych kalwarii.