Czym jest osteoporoza
Szacuje się, że aż 30 proc. kobiet po menopauzie ma osteoporozę. Niestety większość z nich dowiaduje się o chorobie, gdy można już tylko leczyć ją objawowo. Dlatego też warto wiedzieć czym choroba jest, jakie są niepokojące symptomy jej rozwoju.
O osteopenii, tj. obniżeniu gęstości kości (uznawanym za pierwsze stadium osteoporozy) mówi się, gdy wynik badania densytometrycznego T-Score (stosunek gęstości mineralnej kości do średniej gęstości kości osoby młodej) mieści się w przedziale od -1 do -2,5, o rzeszotowieniu, czyli osteoporozie – gdy spada poniżej -2,5. Ale nie zawsze u osoby z osteopenią musi rozwinąć się osteoporoza. Ryzyko zmniejsza odpowiednia podaż wapnia. W organizmie dorosłego człowieka znajduje się około 1 kg wapnia. W 99 proc. jest on powiązany z fosforem i wchodzi w skład zębów oraz kości, 1 proc. jest składnikiem płynów organicznych. Znajdując się w kościach, buduje strukturę podporową szkieletu, w płynach komórkowych – utrzymuje równowagę elektrolitową, warunkuje prawidłowe przewodnictwo nerwowe. Aktywuje enzymy biorące udział w wielu życiowych procesach, m.in. krzepnięciu krwi. Jest niezbędny do pracy serca i mięśni. Zawartość wapnia we krwi utrzymywana jest w ścisłej równowadze przy udziale systemu hormonalnego i biochemicznego. Dlatego pomiędzy kośćmi i krwią trwa nieustanna wymiana jego niewielkich ilości.
W sytuacji, kiedy zmaleje ilość wapnia dostarczanego wraz z pożywieniem lub zostanie zaburzone jego wchłanianie w przewodzie pokarmowym, uruchamia się mechanizm nasilający ucieczkę wapnia z kości. Przedłużający się taki stan powoduje zniszczenie ich struktury.
Zmniejszenie gęstości mineralnej kości nasila niestety współczesny tryb życia: źle zbilansowana dieta, niewystarczająca ilość ruchu, palenie tytoniu i spożycie alkoholu, a także długotrwałe przyjmowanie niektórych leków, choroby (np. tarczyca, reumatoidalne zapalenie stawów). Naturalną przyczyną obniżenia masy kostnej jest u pań czas przekwitania i niedobór działających ochronnie estrogenów. Osteoporoza może być również dziedziczna, ale czynniki genetyczne jedynie wpływają na ryzyko zachorowania – zdrowa dietą i aktywnym stylem życia można zapobiec chorobie.
Obserwuj się
Rozwijającą się osteoporozę zdradza m.in. budowa ciała, a szczególnie zmiany zachodzące stopniowo, z miesiąca na miesiąc (dlatego łatwo je zignorować):
- oceń swoją budowę – kobiety szczupłe są bardziej zagrożone osteoporozą. Dodatkowo w tkance tłuszczowej wytwarzane są estrogeny chroniące przed chorobą.
- kontroluj wagę – jeśli twoja figura się nie zmieniła, a ważysz mniej niż wcześniej to może oznaczać, ze jesteś w grupie ryzyka. W wyniku odwapnienia kości bowiem stają się lżejsze.
- oceń postawę – zaokrąglone plecy albo wypchnięty do przodu brzuch również powinny cię zaniepokoić.
- mierz swój wzrost regularnie (najlepiej co 2-3 miesiące) - kontroluj, czy nie zmniejszasz się. Niepokojąca jest już utrata 3 cm wzrostu.
Jeśli coś cię zaniepokoi
Jeśli zauważysz któryś z wymienionych objawów w trakcie własnej obserwacji, poproś lekarza o skierowanie na badanie diagnostyczne:
- densytometrię - określa gęstość mineralną kości
- RTG - wykazuje zmiany w kościach
- badania krwi - morfologia i oznaczenie poziomu wapnia, fosforu, fosfatazy kwaśnej i alkalicznej, stężenie kreatyniny
- badanie moczu - poziom wapnia, fosforu i kreatyniny
W diecie i tabletkach
Zapotrzebowanie na wapń jest zmienne i jest uzależnione przede wszystkim od płci i wieku. Dla osób dorosłych zalecaną dawką wapnia na dobę jest ok. 800 mg. Ale w wieku podeszłym, to już 1200 mg, a u pań w wieku pomenopauzalnym – nawet 1500 mg. Tymczasem średnie spożycie wapnia u kobiet po 45. roku życia wynosi średnio 450 mg dziennie, co oznacza utratę 1,5 proc. masy kostnej w ciągu roku.
Ten destrukcyjny proces można zatem w pewnym stopniu zatrzymać dietą bogatą w nabiał, zwłaszcza produkty mleczne, warzywa strączkowe, ryby, orzechy i nasiona. Niestety ilości spożywanego wapnia wraz z pokarmem, są niewystarczające. Nie zawsze też wapń jest absorbowany, a jego przyswajanie wraz z pokarmem maleje wraz z wiekiem.
Na gorsze wchłanianie wapnia ma również wpływ niedostateczny poziom witaminy D, której brak nam jesienią i zimą, zaburzenia czynności układu pokarmowego, nadmiar soli w diecie, spożycie wapnia w obecności żelaza, szczawianów czy fosforanów (konserwanty w żywności, na[poje gazowane). Dlatego, aby spowolnić proces utraty tkanki kostnej i zmniejszyć ryzyko niebezpiecznych złamań, warto – oprócz trwałych zmian nawyków żywieniowych – sięgnąć po gotowe preparaty wapnia, dostępne w aptekach.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz