Z wizytą w Alwerni

Od niemal trzech lat intensywnie eksplorujemy Małopolskę, zresztą efekty tych podróży mogliście zobaczyć na blogu szczególnie dwa lata temu. Od czasu narodzin Klary, aż do teraz, nie pojawiła się okazja, by tam powrócić. Koronawirus mocno pokrzyżował nam plany podróżnicze, ale w końcu mieliśmy szansę wyrwać się do pięknych Paczółtowic (pisałam o nich TU) – raju, dla miłośników przyrody, a także zobaczyć przy okazji Alwernię. 

Ziemia krakowska od wieków należy do religijnych centrów Polski. Znajdziemy tu wiele klasztorów i kościołów wartych odwiedzenia. Do Alwernii przyciągnął nas cel licznych pielgrzymek, czyli kościół Bernardynów stanowiący ośrodek kultu obrazu Chrystusa Miłosiernego Ecce homo. 

Nieco kluczyliśmy w poszukiwaniu drogi do Alwernii, ale w końcu – choć w deszczu – udało się tam trafić. Samochód zostawiliśmy na parkingu naprzeciwko Muzeum Pożarnictwa (niestety z uwagi na epidemię, było nieczynne) i drogą w dół udaliśmy się do kościoła. Akurat przestało padać, a mimo iż trudno przypisywać to boskiej interwencji, to rzeczywiście sprawiło, że miejsce to wzbudziło nasz zachwyt. Podobnie, jak i Alwernia, do której jeszcze wrócimy, chociażby po to, by pokazać Wam rynek i urocze domeczki wokół niego. Niestety ulewny deszcz, jaki spadł po wyjściu z kościoła, uniemożliwił nam dłuższy pobyt. Szczególnie, że Klara była już bardzo zmęczona, a obiecaliśmy sobie, że każda podróż będzie warunkowana jej wytrzymałością. 

Alwernia 

Sama nazwa „Alwernia” pierwotnie dotyczyła klasztoru bernardynów, zbudowanego na wzgórzu Podskale, a ufundowanego przez kasztelana Krzysztofa Korycińskiego na podobieństwo pustelni Alverno nad rzeką Arno w Toskanii, którą zachwycił się on podczas podróży po Włoszech. 

Początkowo w 1616 roku powstał drewniany kościółek, następnie w latach 1625-1656 wzniesiony został klasztor, by z kolei w latach 1630-1676 na jego miejscu stanął murowany kościół. Po śmierci Krzysztofa Korycińskiego w 1636 roku inicjatywę przejął jego syn Stanisław. Później klasztor wspierali właściciele okolicznych dóbr, zwłaszcza Franciszek Szwarcenberg Czerny oraz rodzina Szembeków. 

Z biegiem lat u podnóża klasztoru powstała osada utrzymująca się z przybywających do niego pątników, a także z rolnictwa i rzemiosła. Po III rozbiorze Polski w 1795 roku Alwernia znalazła się pod panowaniem austriackim, a w 1809 roku po zwycięstwie Napoleona nad Austrią weszła w skład Księstwa Warszawskiego. Na Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku nastąpił nowy podział ziem polskich i Alwernia znalazła się w Rzeczpospolitej Krakowskiej (do 1846 roku).W 1903 roku Alwernia otrzymała prawa miejskie, które następnie utraciła w okresie międzywojennym. Uzyskała je ponownie w 1993 roku, od tego też czasu jest siedzibą miasta i gminy. 

Barokowy klasztor i kościół oo. Bernardynów w Alwerni 

Barokowy klasztor i kościół oo. Bernardynów w Alwerni pw. Stygmatów św. Franciszka to bez wątpienia najbardziej znany zabytek w okolicy. Kościół jest murowany, jednonawowy z transeptem i półkoliście zamkniętym prezbiterium, z charakterystyczną wieżą, dobudowaną w latach 1897-1900. Stanowi on cel pielgrzymek z uwagi na kult obrazu Pana Jezusa Ecce Homo, słynącego z licznych przypadków łask i cudów. Obraz ofiarowany przez Jana Franciszka Michlajskiego, proboszcza z pobliskich Babic w 1686 roku, przyozdobiony srebrną sukienką z ok. 1700 roku, znajduje się na marmurowym ołtarzu z 1712 roku w bocznej kaplicy kościoła, nakrytej kopułą z latarnią. Pierwsza wzmianka o cudownym obrazie pochodzi z 1453 roku. Obraz ten miał zasłynąć łaskami i znajdował się w kaplicy cesarskiej Konstantego XII. Po upadku Konstantynopola dostał się w ręce sułtana Mahometa II, a następnie pozyskał go cesarz austriacki Ferdynand II (lub Ferdynand III). Obraz ten przeszedł jeszcze przez kilka rąk, zanim trafił ostatecznie do Alwerni. Obraz początkowo umieszczony był w głównym ołtarzu, dopóki nie została wybudowana kaplica, w której jest obecnie, a przed którą mogli się Pokutnica, zwracając uwagę na kaplicę już od wejścia na teren klasztoru. 

W samym kościele na uwagę zasługują późnobarokowe ołtarze: ołtarz główny, w którym umieszczony jest krucyfiks z 1624 roku oraz boczne z obrazami z XVII i XVIII wieku, w tym Matki Boskiej z Dzieciątkiem sprzed 1616 roku oraz św. Antoniego Padewskiego z 1633 roku. Interesującymi obiektami zabytkowymi są rzeźby z XVII w. oraz organy i ambona z II połowy XVIII wieku. Można tu podziwiać interesującą płaskorzeźbę św. Anny Samotrzeć podarowaną kościołowi w 1742 roku, stacje drogi krzyżowej z XVII wieku, czy zachowane nagrobki z XVII i XIX wieku m.in. Krzysztofa Korycińskiego, Jana Stanisława Korycińskiego, Aleksandra i Urszuli Szembeków oraz epitafia Franciszka Szwarcenberg-Czernego, Aleksandra i Teresy Łaszkowskich z XVIII wieku. 

Przed kościołem znajduje się dziedziniec odpustowy z kamiennym krucyfiksem z 1758 roku, a przed ogrodzeniem kościoła rzeźba Chrystusa Frasobliwego z 1900 roku. 

Przy bramie natomiast umieszczono posągi ewangelistów.