Fiodor Dostojewski "Skrzywdzeni i poniżeni"

Tytuł: Skrzywdzeni i poniżeni 

Autor: Fiodor Dostojewski 

Wydawnictwo: MG 

Fiodor Dostojewski niesłusznie znany jest w Polsce niemal wyłącznie ze „Zbrodni i kary”, a i ta powieść kojarzona jest często ze znienawidzoną lekturą. Tymczasem w dorobku autora wiele jest wspaniałych pozycji, uniwersalnych i ponadczasowych. Pisarz bowiem w kręgu swoich zainteresowań człowieka, targające nim emocje i jego ułomności. 

Doskonale widać to w sentymentalnej powieści „Skrzywdzeni i poniżeni”, kolejnej w dorobku Dostojewskiego, która przenosi nas do Petersburga, obnażając i piętnując degenerację, wynaturzenie, uświadamiając nam, że niestety są sytuację, kiedy degrengolada jest procesem na tyle zaawansowanym, że trudno jest dobru wznieść się poza nią. Po opublikowana nakładem wydawnictwa MG książkę sięgnąć mogą nie tylko miłośnicy literatury rosyjskiej i samego Dostojewskiego, ale też wszyscy zainteresowani ludzką duszą, z niepokojem śledzący upadek człowieczeństwa oraz coraz trudniejszą walkę dobra ze złem. 

Przenosimy się do wspomnianego, XIX-wiecznego Petersburga, miasta z wieloma możliwościami, ale jednocześnie pełnego ludzkiej zgnilizny, niezbyt łaskawego dla głównego bohatera. Iwan Pietrowicz, będący jednocześnie narratorem powieści, to młody i obiecujący pisarz, który jednak – jak wielu literatów – z trudem wiąże koniec z końcem. Ima się różnych zleceń na teksty, wierząc, że już wkrótce uda mu się opublikować poczytną książkę, której kanwą będą jego doświadczenia. Skrupulatnie przenosi zatem na papier fragmenty swojego życia, w ten sposób poddając się jednocześnie swego rodzaju terapii. 

Wcześni osierocony Iwan dorastał w domu Mikołaja Sergieicza Ichmieniewa, który zlitował się nad chłopcem i przygarnął pod swoje skrzydła, wychowując razem ze swoją córką, Nataszą. Mimo bogactwa, Mikołaj jawi się jako człowiek prosty i uczciwy, ujmujący swą serdecznością i sercem na dłoni. Ta serdeczność i życzliwość sprowadza niestety na niego kłopoty. Zgadza się on bowiem pokierować innym młodym człowiekiem, dziewiętnastoletnim Aloszą Piotrowiczem, synem księcia Piotra Aleksandrowicza Wałkowskiego, właściciela majątku Wasiliewsie, nieświadomy problemów, jakie to za sobą pociągnie. Chłopak, zamiast nabierać ogłady i zdyscyplinowania … zakochuje się. Panią jego serca zostaje siedemnastoletnia córka Mikołaja, co nie podoba się Wałkowskiemu i jest źródłem szykanowania Ichmieniewa, a także oskarżeń o kradzież i niegospodarność. 

Te miłosne perypetie Natalii oraz gwałtowny zwrot w relacjach księcia z zarządcą swoich dóbr, są niejako przeciwwagą dla spokojnego charakteru Iwana, który jako bohater idealny, bez skazy, stanowi doskonałe tło dla pozostałych postaci, ale jednocześnie sam nie daje o sobie zapomnieć… 

Powieść Dostojewskiego „Skrzywdzeni i poniżeni” to podróż po meandrach ludzkiej duszy. Wydaje się to być książka bardzo osobista, może właśnie dlatego doszukiwać się można w niej analogii do życie samego pisarza. Znakomita kreacja postaci, barwne opisy pobudzające wyobraźnię i ogromny ładunek emocjonalny, który czyni zarówno powieść jak i wydarzenia w niej zawarte bliskimi nam i zachęca do zaangażowania się w lekturę. Nic zatem dziwnego, że można się w niej rozsmakować, że jest to idealna pozycja, by zacząć nią swoją przygodę z Dostojewskim!