Małgorzata Miksza „Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka”

Tytuł: „Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka” 

Autor: Małgorzata Miksza 

Wydawnictwo: Oficyna Wydawnicza IMPULS 

O pedagogice Montessori głośno jest już od kilkunastu lat, konsekwentnie też- również w Polsce – podbija ona serca rodziców, pragnących zapewnić dziecku jak najlepszy start w życiu. Nazwa tej pedagogiki pochodzi od nazwiska Marii Montessori, pionierki nowej metody wychowawczej, która przez ponad pięćdziesiąt lat pracowała z dziećmi różnych ras narodowości i o różnych możliwościach, bacznie obserwując ich rozwój i dobierając takie środki, które ten rozwój wspomagały. Stworzona przez nią pedagogika jest oparta właśnie na dokładnej obserwacji dzieci oraz zindywidualizowanym podejściu do każdego z nich. Tak zwane „dzieci montessoriańskie”, czyli wychowane zgodnie z założeniami tej pedagogiki, są: skoncentrowane na swoich zadaniach, dążące do samodzielności, wierzące w siebie, ciekawe świata, odpowiedzialne, pomocne i wykazujące się dużą inicjatywą społeczną. To dzieci dążące do wybranego celu, ale nie kosztem innych, takie, które dokładnie potrafią dobierać środki i metody do realizacji stawianych przed nimi zadań. 

O tym, czym tak naprawdę jest (i czym nie jest) pedagogika Montessori, jak wygląda odpowiednio przygotowane otoczenie do pracy z tą metodą, jaka jest rola rodzica i nauczyciela, możemy dowiedzieć się z książki pt. „Zrozumieć Montessori, czyli Maria Montessori o wychowaniu dziecka”, opublikowanej nakładem Oficyny Wydawniczej IMPULS. Autorka, Małgorzata Miksza, absolwentka pedagogiki opiekuńczo-wychowawczej, jest jednym ze współzałożycieli Polskiego Stowarzyszenia Montessori, którym pełni funkcję prezesa. Tym bardziej cenna jest wiedza zgromadzona na łamach książki, bowiem założenia pedagogiki weryfikowane są od lat przez Mikszę w praktyce. Dlatego też warto polecić książkę zarówno studentom kierunków pedagogicznych (szczególnie pedagogiki przedszkolnej i wczesnoszkolnej – nie tylko koncentrującej się na pedagogice Montessori), ale i psychologom, rodzicom oraz opiekunom dzieci, których zachowanie ma znaczący wpływ na rozwój małego człowieka. 

Książka składa się z trzech rozdziałów, ilustrowanych między innymi zdjęciami zabawek i sposobów zabawy dzieci wychowanych w duchu Montessori, a także otoczenia, w jakim funkcjonują. Rozdział pierwszy wprowadza nas w świat Marii Montessori, autorka przybliża nam jej osobę, podkreślając, że (wbrew przeciwnościom i oporowi ze strony ojca) została ona pierwsza kobietą we Włoszech, która studiowała medycynę. Czytamy o drodze zawodowej tej lekarki i pedagoga, o odkryciu przez nią zjawiska polaryzacji uwagi oraz o efektach uważnej obserwacji dzieci i wnioskach z tej obserwacji wysuniętych. 

W rozdziale drugim zgłębiać będziemy „Koncepcję wychowania w kontekście rozwoju dziecka”, bowiem podejście Montessori zakładało pomoc dziecku w osiąganiu niezależności, rozumianą jako wspieranie, nie zaś kształtowanie czy wyręczanie dziecka. Autorka dokładnie omawia filozofię, którą kierowała się lekarka pracując z dziećmi, jej poglądy oraz wyjaśnia wagę zestrojenia bodźców środowiska z fazami rozwoju dziecka. 

W rozdziale trzecim, pt. „Wychowanie w przygotowanym otoczeniu”, autorka podkreśla, jak ważne – według Montessori – jest otoczenie dziecka. Rozpatruje je w aspekcie materialnym, strukturalno-dynamicznym oraz osobowym, zaś Miksza krótko charakteryzuje te aspekty, wiele miejsca poświęcając charakterystycznym cechom takiego otoczenia. Integralną częścią książki jest biogram życia i działalności Marii Montesori, zestawienie literatury dotyczącej pedagogiki Marii Montessori wydanej w języku polskim, oraz scenariusze scenek teatralnych oraz historia o częściach mowy, ułatwiająca rozbiór zdania. 

Książka pt. „Zrozumieć Montessori” - jak podkreśla Małgorzata Miksza – ma na celu wyjaśnienie przesłania pedagogicznego Marii Montessori. Dzięki tej publikacji, która oczywiście ze względu na swoją objętość, stanowi zaledwie wstęp do naszych studiów nad znaczeniem tej pedagogiki w rozwoju dziecka. Ale wstęp jakże zachęcający – jeśli to pierwsza nasza książka na temat pedagogiki Montessori, to z pewnością nie ostatnia.