Rafał Żak "Rozwój osobisty. Instrukcja obsługi"

Tytuł: Rozwój osobisty. Instrukcja obsługi

Autor: Rafał Żak

Wydawnictwo: MT Biznes

O tym, że współczesna rzeczywistość zmusza nas do nieustannego rozwoju, nie trzeba nikogo przekonywać. Jest on niejako zjawiskiem naturalnym, konsekwencją rozwoju technologicznego, globalizacji i wszelkich przemian społeczno-gospodarczych. Problem polega jednak nie na samym rozwoju, ale na tym, w jaki sposób do niego podchodzimy – czy jest on dla nas przykrą koniecznością, wyzwaniem, a może dobrą zabawą? Jak rozumiemy ten rozwój, czego się w wyniku niego spodziewamy? Jakie metody są tu najbardziej efektywne i w jaki sposób możemy poziom tego rozwoju zbadać?

Na te wszystkie pytania odpowiada rewelacyjna książka Rafała Żaka, trenera, mówcy i autora tekstów. Opublikowana nakładem wydawnictwa MT Biznes pozycja, to raczej przewodnik niż poradnik, bowiem dzięki nakreśleniu przez autora sytuacji na rynku szkoleń, wyjaśnieniu pojęć związanych z rozwojem, takich jak kompetencje czy talent, a także omówieniu narzędzi trenerskich, przestajemy błądzić w drodze do osiągnięcia wyższego poziomu, tylko sami wytyczamy ścieżkę posługując się wskazówkami Żaka. Tym samym jest to książka dla wszystkich, którzy chcą się rozwijać (również dla tych, którzy od tego procesu są już uzależnieni), dla trenerów, coachów, nauczycieli, rodziców i uczniów, osób prowadzących własną działalność i dla pracowników etatowych. Uniwersalność tej pozycji nie oznacza pobieżnego potraktowania tematu. Wręcz przeciwnie – szerokie spektrum zagadnień poruszonych w publikacji pozwala odnaleźć treści przydatnej danej grupie i powracać do tych zagadnień, które są dla szczególnie interesujące.

W pierwszej części książki autor przybliża nam tematy związane z szeroko pojętym procesem rozwijania się. Autor zwraca uwagę na fakt, iż nasz rozwój przebiega w różnych kierunkach, ale pomimo wielości definicji tego rozwoju, często pojawia się w nich słowo kompetencja. Dowiadujemy się, że działania rozwojowe tak naprawdę mogą dotyczyć różnych jej obszarów, poznamy definicję uczenia się, jego determinanty, a także style uczenia. Autor dokładnie omawia przy tym temacie cykl Kolba, składający się z czterech następujących po sobie elementów, podkreśla też, że talent nie powinien służyć nam do określenia ścieżki zawodowej, powinien on być raczej wskazówką co do „preferencji w myśleniu i działaniu”. Zadaje również pytanie „Czy można rozwinąć się za bardzo?”, prowokując do rozważań, czy rozwój na wyrost jest optymalnym działaniem, biorąc pod uwagę nasz ograniczony czas oraz zasoby.

Część druga przybliża nam różne możliwości wyboru ścieżek i dróg rozwoju, charakteryzując krótko poszczególne narzędzia pracy trenera, formę rozwoju, jaką jest trening w miejscu pracy, mentoring, coaching. Poznamy także różne narzędzia badawcze i warunki, jakie powinny one spełniać. Autor omawia również takie narzędzie rozwojowe, jak ośrodek oceny i rozwoju (Assessment Center i Development Center), omawiając krótko każdą z tych dwóch metod i ich rolę w ocenie kompetencji pracownika. Dowiemy się także, czym jest ocena 360 stopni i odpowiemy na pytanie czy lub co może dać nam mówca. Autor zwraca również naszą uwagę na istniejące na rynku szkoleniowym pomieszanie pojęć i płynną granicę pomiędzy niektórymi formami rozwoju oraz na nisze, które szybko wypełniane są kolejnymi rodzajami narzędzi rozwoju, choć niekoniecznie odbywa się to w sposób racjonalny. 

W kolejnej części szukamy granicy pomiędzy rozwojem a sprzedażą, poznajemy również kilka najczęściej występujących sposobów sprzedaży, takich jak pobudzenie emocjonalne czy świadectwa odbiorców. Autor nawiązuje ponadto do „literatury poradnikowej”, posługując się przykładem Napoleona Hilla oraz Dale`a Carnegie. Żak udziela nam także rad, jak napisać bestseller oraz opisuje dwie ścieżki, którymi zazwyczaj wędrujemy z zamiarem kupna kolejnego poradnika w stylu „Jak zostać milionerem pracując trzy godziny dziennie”. Mamy szansę się również zdiagnozować i wypatrując niepokojących objawów określić, czy przypadkiem nie jesteśmy „ćpunami rozwojowymi”.

Przedostatnia część poświęcona jest udzielaniu rad – stanowi swego rodzaju instrukcję obsługi rozwoju, służyć ma trenowaniu zdolności krytycznego myślenia, wyciąganiu wniosków, rozpoznawaniu okoliczności, w których staliśmy się lub też możemy stać się ofiarą myślenia horoskopowego (czyli rzekomej zgodności opisu z naszymi odczuciami na temat samego siebie). Autor daje nam również wskazówki dotyczące metod oceny literatury rozwojowej i formułuje podpowiedzi pozwalające właściwie wybrać usługi rozwojowe. Z kolei ostatnia część publikacji stanowi próbę odpowiedzi na pytanie, czy nauka z praktyką mogą się pogodzić, czy jednak podejścia te wzajemnie się wykluczają.

Rafał Żak w swojej książce nie koncentruje się tylko na przekazaniu wiedzy merytorycznej – liczne przykłady, ciekawostki (zwane „Ścinkami, skrawkami, smaczkami”) oraz ćwiczenia do samodzielnego wykonania przez czytelnika sprawiają, że ten poradnik-przewodnik jest fascynującą lekturą, zaś sam autor zachęca nas do czynnego uczestniczenia w procesie przemiany, a właściwie procesie rozwoju, o którym pisze. Dlatego też w książce wyróżnione zostały fragmenty, w których znajdują się ćwiczenia, rozwijające temat poruszony w danej części. To wszystko sprawia, że mamy realną szansę doświadczyć zmiany, zyskując przy tym pewność, że w drodze do celu poprowadzą nas wskazówki dostarczone przez czujnego, choć nieco ironicznego autora!